Jak zabezpieczyć glebę przed zimą?

Pytanie o dobre praktyki ogrodnicze pod koniec sezonu wegetacyjnego nasuwa się każdemu początkującemu posiadaczowi przydomowego ogrodu lub działki. Nawet doświadczeni ogrodnicy, skupieni na codziennej pracy, nierzadko zapominają o kilku ważnych czynnościach, które należy wykonać w ogrodzie jeszcze przed nadejściem przymrozków. Dobra jakość gleby w naszym ogrodzie jest sprawą priorytetową, toteż warto wiedzieć, w jaki sposób chronić ją przed niekorzystnymi, zimowymi warunkami pogodowymi. Poniżej przedstawiamy kilka kroków pozwalających na bezpieczne wprowadzenie naszego ogrodu w zimowy sen. 

1. Sprzątanie

Przykry obowiązek sprzątania bardzo często traktowany jest przez ogrodników po macoszemu. Na dłuższą metę, jednak, zachowywanie bałaganu w ogrodzie zupełnie się nie opłaca. Sprzątanie przed zimą można zasadniczo podzielić na dwie kategorie.

Pierwszą z nich jest usuwanie wszelkiego rodzaju szczątków roślinnych z powierzchni gleby i umieszczanie ich np. w kompostowniku. Dotyczy to zarówno opadłych liści, więdnących roślin jednorocznych oraz suchych części roślin wieloletnich. Pamiętajmy, aby przed przeniesieniem całej zalegającej biomasy do kompostownika upewnić się, że roślinne pozostałości nie są dotknięte żadną chorobą. Umieszczenie porażonych roślin w kompoście może skutkować gwałtownym rozwojem chorób (zwłaszcza grzybowych) w następnym sezonie. W przypadku wykrycia niepokojących objawów, powinniśmy pozbyć się podejrzanych szczątków roślinnych poprzez głębokie zakopanie lub spalenie.

Istotną czynnością, zmniejszającą ilość pracy na wiosnę, jest dokładne usunięcie chwastów. Z tą czynnością nie powinniśmy czekać do przymrozków. Idealnym rozwiązaniem jest pozbycie się chwastów zanim zdążą się rozsiać.

Poza sprzątaniem resztek organicznych i wyrywaniem więdnących roślin, warto zadbać również o nieożywione elementy naszego ogrodu. Wszystkie narzędzia ogrodnicze oraz robocze powierzchnie mechanicznego sprzętu ogrodniczego powinniśmy gruntownie wyczyścić. W tym celu należy użyć skutecznych środków o działaniu bakteriobójczym i grzybobójczym (np. Hortisept, Septysan lub w ostateczności 10% roztwór wybielacza). Konserwacja metalowych części naszych narzędzi wydłuży ich żywotność a także zapobiegnie rozprzestrzenianiu się niebezpiecznych bakterii i grzybów (których formy przetrwalne mogą się na nich znajdować po sezonie).

Poza narzędziami i sprzętem ogrodniczym powinniśmy pamiętać o usunięciu wszelkiego rodzaju podpór i tyczek, a także zwinięciu tuneli foliowych. Bardzo ważne jest również wypompowanie wody z systemów nawadniających. Zaniedbanie układu nawadniania najczęściej skutkuje poważnymi uszkodzeniami złączek i zraszaczy, które zwyczajnie pękają pod wpływem zwiększającej objętość, zamarzającej wody.

2. Przygotowanie gleby

Oczyszczona, goła gleba jest bardzo wrażliwa na trudne, zimowe warunki, toteż nie polecamy zostawiania jej bez wstępnego przygotowania. Podstawowym problemem występującym w przypadku pozostawienia gołej gleby w spokoju jest jej wietrzenie, wypłukiwanie i zbrylanie. Wszystkie te zjawiska utrudniają wiosenny start ogrodu i przysparzają nam więcej pracy w przyszłym sezonie.

Kolejną żmudną czynnością zdecydowanie wskazaną po oczyszczeniu ogrodu jest przekopanie gleby. Czynność ta ma praktycznie same zalety:

• pozwala przykryć starą ściółkę, która może zawierać zarodniki niebezpiecznych grzybów
• zabija i wstawia na żer ptakom pasożytnicze insekty zimujące pod powierzchnią ziemi
• zapobiega erozji gleby
• wspomaga rozbijanie grud gleby gliniastej (dzięki naprzemiennemu zamarzaniu i rozmarzaniu)
• przyspiesza nagrzewanie się gleby wiosną

3. Ściółkowanie gleby, bylin oraz roślin dwuletnich

Po gruntownym oczyszczeniu i przekopaniu gleby warto dodatkowo zabezpieczyć ją przed erozją i zbyt głębokim zamarzaniem, a także zapobiega kiełkowaniu chwastów. Ściółkowanie jest szczególnie istotne w czasie mroźnych i bezśnieżnych zim. Do okrywania gleby  można stosować rozmaite materiały – doskonale sprawdzi się skoszona trawa, słoma oraz suche liście (pod warunkiem, że nie zainfekowane niebezpiecznymi grzybami). Ściółkować można również przy pomocy torfu lub kompostu.

Warto wspomnieć, że warstwa ściółki nie może być zbyt gruba, aby nie stała się ona schronieniem dla pasożytniczych owadów i gryzoni. Bardzo wygodnym rozwiązaniem jest użycie specjalnej agrowłókniny zimowej. Jeśli zdecydujemy się na ściółkowanie naszego ogrodu na zimę, powinniśmy pamiętać, że wczesną wiosną ściółkę należy usunąć, bowiem będzie ona opóźniać nagrzewanie się gleby.