W Polsce można spotkać dwa gatunki: szczura wędrownego oraz śniadego, przy czym ten drugi występuje zdecydowanie częściej i jest większy od swego krewniaka (może osiągać nawet 30cm długośći, nie licząc ogona). Ulubionymi siedliskami szczurów są piwnice, rury kanalizacyjne, przewody wentylacyjne, wysypiska śmieci oraz wszelkiego rodzaju podziemne tunele i opuszczone pomieszczenia.
Choć zazwyczaj gryzonie te nie są agresywne, przyparte do muru odpowiadają atakiem. Dzięki swej zwinności szczur bez problemu wdrapie się po ubraniu by ukąsać cię we wrażliwe miejsce (zwykle wybierają twarz). Szczur może wykonać skok na wysokość powyżej 1,5 metra, więc dosięgnięcie twarzy napastnika zwykle nie jest dla tego gryzonia problemem.
W kulturze indyjskiej zwierzęta te, ze względu na swą inteligencję, otoczone są kultem. Europejczycy, jednak, od setek lat utożsamiają szczury z siłami nieczystymi oraz plagami. Nic w tym dziwnego, ponieważ szczury wyrządzają niemałe szkody w rolnictwie i przemyśle spożywczym, a ponadto przenoszą groźne choroby (pchła szczurza jest nosicielem bakterii wywołujących dżumę, czyli epidemiczną chorobę, określaną w średniowieczu jako “czarna śmierć”).
Szczury mogą nam nieźle nabruździć zwłaszcza w momencie, gdy prowadzimy działalność związaną z gastronomią. Obecność tych zwierząt w kuchniach, spiżarniach i magazynach jest wnikliwie sprawdzana przez Sanepid, ponieważ na brudnych szczurzych łapkach przenoszą się ogromne ilości bakterii, zdolnych do wywołania poważnych chorób układu pokarmowego. Można tu wymienić gronkowca złocistego (Staphylococcus aureus), pałeczkę okrężnicy (Escherichia coli) czy salmonellę (Salmonella sp.) – wszystkie te drobnoustroje mogą wywołać ciężkie zatrucie. Jeśli udało ci się już pozbyć szczurów, zadbaj o odpowiednią dezynfekcję pomieszczeń i powierzchni, w których mogły przebywać szkodniki.
Oczywiście, poza wieloma negatywnymi cechami szczurzej populacji, gatunek ten przyczynił się do rozwoju nauki, a zwłaszcza medycyny i kosmetologii. Białe szczury laboratoryjne to nic innego jak albinotyczna forma szczura wędrownego. Szczury posiadają także wielu miłośników, hodujących te zwierzęta w domowym zaciszu. Dzięki wyjątkowej inteligencji, szczur dość łatwo uczy się sztuczek, co może wywołać podziw znajomych lub spustoszenie w kuchni.
Niestety szczury, z którymi spotykamy się najczęściej, występują w roli szkodników i niechcianych sublokatorów. Nie ma przecież chyba nic gorszego, jak dorodny gryzoń wyskakujący z rury kanalizacyjnej lub obserwujący nasze życie zza kratki wentylacyjnej. W takiej sytuacji nie pozostaje nic innego, jak wypowiedzieć szczurom wojnę i zastosować skuteczną deratyzację. Aby wygrać tę batalię najlepiej zaopatrzyć się w szereg narzędzi, od trutek w postaci granulatów oraz past (korzystnych w miejsach wilgotnych) po różnego rodzaju pułapki (typowe – dla szczurów mniej ostrożnych, oraz przyżyciowe – dla recydywistów).